Ο χειμώνας φέρνει κρύο, υγρασία και απότομες μεταβολές θερμοκρασίας. Φέρνει όμως και μια κλασική ερώτηση που κάθε γονιός κάνει:
«Το παιδί αρρώστησε επειδή κρύωσε ή επειδή κόλλησε ιό;». Η αλήθεια δεν είναι ποτέ άσπρο–μαύρο. Η σωστή ένδυση τον χειμώνα παίζει σημαντικό ρόλο, όχι για να “αποφύγει το κρύο”, αλλά για να λειτουργεί ο οργανισμός σωστά και να μειωθούν οι πιθανότητες μιας ίωσης να εκδηλωθεί πιο έντονα.
Τι πραγματικά αρρωσταίνει τα παιδιά τον χειμώνα
Τα περισσότερα κρυολογήματα οφείλονται σε ιούς που κυκλοφορούν πολύ περισσότερο τους χειμερινούς μήνες. Η χαμηλή θερμοκρασία δεν αρρωσταίνει από μόνη της, αλλά επηρεάζει σημαντικά την άμυνα του οργανισμού:
- μειώνει την τοπική άμυνα στις ρινικές οδούς
- επιβαρύνει το επιθήλιο του αναπνευστικού
- παρατείνει τη διάρκεια ήδη υπαρχόντων συμπτωμάτων
- βοηθά τα σταγονίδια να παραμένουν περισσότερο στον αέρα
Με απλά λόγια: ο ιός προκαλεί την ίωση· το κρύο κάνει πιο εύκολο να εκδηλωθεί και να επιμείνει.
Πώς επηρεάζει το κρύο τον οργανισμό του παιδιού
Το ψύχος προκαλεί αγγειοσύσπαση, δηλαδή μειωμένη κυκλοφορία αίματος στην επιφάνεια του σώματος. Έτσι:
- πέφτει η άμυνα στη ρινική περιοχή
- μειώνεται η αποτελεσματικότητα των κροσσών στους πνεύμονες
- ο οργανισμός στρέφει την ενέργειά του στη διατήρηση θερμοκρασίας, όχι στην άμυνα
- η κόπωση και η ελαφριά αφυδάτωση κάνουν πιο έντονα τα συμπτώματα
Αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί “θα αρρωστήσει επειδή κρύωσε”.
Σημαίνει όμως ότι αν εκτεθεί σε ιό, είναι πιο πιθανό να εμφανίσει συμπτώματα.
Το μεγάλο λάθος: το υπερβολικό ντύσιμο
Στον ελληνικό χειμώνα βλέπουμε συχνά την υπερβολή: παιδί ντυμένο «σαν κρεμμύδι», με πολλά στρώματα που δεν αναπνέουν.
Αυτό προκαλεί:
- υπερθέρμανση
- έντονη εφίδρωση
- βρεγμένα ρούχα που κρυώνουν απότομα
- μεγαλύτερη επιβάρυνση στο ανοσοποιητικό
Στην πραγματικότητα, το υπερβολικό ντύσιμο είναι χειρότερο από το κρύο.
Πώς ντύνουμε σωστά ένα παιδί τον χειμώνα (χωρίς υπερβολές)
1. Χρησιμοποιούμε layers – αλλά έξυπνα
Το τρίπτυχο που χρησιμοποιούμε και στο βουνό ισχύει και στα παιδιά:
- Βασικό layer: βαμβακερή ή ελαφριά θερμική μπλούζα
- Μεσαίο layer: λεπτό fleece ή βαμβακερή μπλούζα
- Εξωτερικό layer: αντιανεμικό ή μπουφάν που αναπνέει
2. Προστατεύουμε άκρα, όχι μόνο κορμό
Το κρύο μπαίνει από:
- λαιμό
- αυτιά
- χέρια
- πόδια
Ένα σκούφο και λεπτά γάντια κάνουν μεγαλύτερη διαφορά από ένα τρίτο φούτερ.
3. Ντύσιμο ανάλογα με τη δραστηριότητα
Παιδιά που τρέχουν, παίζουν, σκαρφαλώνουν — ζεσταίνονται γρήγορα.
Παιδιά που κάθονται στο καρότσι — κρυώνουν εύκολα.
Η ένδυση πρέπει να ταιριάζει στη δραστηριότητα, όχι στη θερμοκρασία του θερμομέτρου.
4. Προσέχουμε να μην ιδρώσουν
Αν το παιδί βραχεί από ιδρώτα, ο οργανισμός παγώνει πιο γρήγορα.
Αν δούμε σημάδια υπερθέρμανσης: ερυθρότητα, ιδρώτα στον λαιμό, ανησυχία — αφαιρούμε ένα layer.
Είναι καλό τα παιδιά να συνηθίζουν το κρύο;
Ναι — αρκεί να γίνεται σταδιακά.
Η ήπια έκθεση στο κρύο, σε συνδυασμό με παιχνίδι ή άσκηση, έχει θετικά:
- ενισχύει το καρδιαγγειακό
- βελτιώνει την άμυνα του οργανισμού
- μειώνει πιθανότητες λοίμωξης
- δυναμώνει το σύστημα θερμορρύθμισης
Τα παιδιά που παίζουν έξω τον χειμώνα, συνήθως αρρωσταίνουν λιγότερο από αυτά που μένουν συνεχώς σε υπερβολικά ζεστούς εσωτερικούς χώρους.
Τι κρατάμε τελικά;
- Όχι υπερβολικό ντύσιμο.
- Όχι απότομη εναλλαγή ζέστη–κρύου με βρεγμένα ρούχα.
- Ναι στην κίνηση και στην έκθεση στο κρύο με μέτρο.
- Ναι σε ρούχα που αναπνέουν, όχι σε παχιά και βαριά στρώματα.
- Ναι στην προστασία αυτιών–λαιμού–άκρων.
Το κρύο δεν είναι εχθρός· η κακή διαχείρισή του είναι.
Το άρθρο γράφτηκε από τον Θανάση Λαμπρίδη, που πιστεύει πως το σωστό “ντύσιμο” δεν αφορά μόνο το βουνό — αλλά και τις μικρές καθημερινές περιπέτειες των παιδιών μας.
